داروهای ضد روان پریشی که با نام ضد سایکوزها یا آنتی سایکوتیک ها نیز شناخته می‌شوند از سوی پزشک معالج جهت درمان برخی بیماری‌های روحی و روانی و کاهش علائم سایکوز که عمدتا توهم و هذیان است، تجویز می‌گردد. در ابتدا داروهای ضد روان پریشی تولید و استفاده گردید که نسبت به داروهای جدید دارای عوارض جنسی، عضلانی و حرکتی بیشتری بود. به همین دلیل داروهای ضد روانپریشی در حال حاضر در دو دسته نسل اول و نسل دوم در داروخانه‌ها موجود هستند. به طور کلی تمامی داروهای ضدسایکوز چه در استفاده کوتاه مدت و چه استفاده بلند مدت منجر به درمان بیماری نخواهد شد و فقط به عنوان دارویی که علائم سایکوز را کم کند و شرایط یک زندگی متعادل را امکان‌پذیر نماید، بایستی توسط بیمار مصرف شود. در ادامه اطلاعات کاملی از داروهای ضد روان پریشی ارائه کرده‌ایم.

منبع : داروهای ضد روان پریشی نسل اول و نسل دوم

چرا باید داروهای ضد روان پریشی را مصرف کرد؟

برای آشنایی با دلیل تجویز داروهای روان پریشی، در ابتدا بهتر است با تعریفی از روانپریشی و یا سایکوز شروع کنیم. در واقع روانپریشی وضعیتی از بیمار است که در آن بیمار توانایی ارتباط با واقعیت را از دست می‌دهد و به همین دلیل توهم و هذیان از علائم اصلی روان پریشی است.

زمانی که بیمار دچار روان پریشی می‌شود، اغلب صداهایی را از محیط می‌شنود که در واقع در خیال و توهم او است و در واقعیت چنین نیست. در این حالت بیمار دارای باورهایی است که در خیال خود آن‌ها را دیده و در واقعیت نیز صحت آن‌ها را تایید می‌کند.

داروهای ضد روان پریشی

دارو های ضد روان پریشی برای درمان اختلالات روحی و روانی و بیماری‌های مثل اسکیزوفرنی و دوقطبی کاربرد دارد و در درمان و کاهش علائم بیماران اسکیزوفرنی موفق بوده است.

از داروهای ضد روان پریشی برای درمان برخی بیماری‌های شدید روانی و گاها درمان سکسکه و همینطور کاهش درد برای برخی بیماران نیز استفاده می‌شود. نکته‌ای که پیرامون این داروها وجود دارد این است که داروهای ضد روان پریشی عمدتا برای کاهش علائم بیماری استفاده می‌شود و خاصیت درمانی ندارد.

به طور کلی داروهای ضد روان پریشی به دلیل ساختاری که دارد در کنار فواید بسیار دارای عوارض زیادی نیز هست و همین عامل باعث قطع مصرف دارو از سوی بیمار می‌گردد که باعث بدتر شدن شرایط او خواهد شد.

داروهای ضد روان پریشی از مهار کننده‌های دوپامین، سروتونین و نورآدرنالین هستند که باعث می‌شود سطح این انتقال دهنده‌ها در مغز افزایش پیدا کند و در نهایت شرایط یک زندگی عادی و متعادل را برای بیمار ایجاد نماید.

داروهای ضد روان پریشی معمولا به شکل قرص در دوزهای مختلف وجود دارد، البته بیمارانی که مشکل بلع دارند، می‌توانند از نوع شربت این داروها استفاده کنند.

موارد مصرف داروهای ضد روان پریشی

داروهای ضد روان پریشی با توجه به عملکردی که بر روی مغز بیمار دارد علاوه بر اینکه داروهای ضد سایکوز هستند، در درمان برخی مشکلات روحی و روانی نیز از سوی پزشک تجویز شده‌اند. از جمله این بیماری‌ها می توان به اسکیزوفرنی(جنون جوانی)، اختلال اسکیزوافکتیو، برخی از انواع اختلالات دوقطبی و افسردگی حاد نیز اشاره کرد.

از برخی داروهای ضد روان پریشی نیز در درمان برخی اختلالات شامل اضطراب شدید اما از دوز پایین دارو، مشکلات جسمی مانند سکته‌های مداوم، مشکلات تعادل و حالت تهوع، مشکلات خواب، اختلال شخصیت مرزی و رفتارهای تکانشگری استفاده می‌شود.

تاثیرات دارو های ضد روان پریشی

اشاره کوتاهی کردیم که داروهای ضد روان پریشی خاصیت درمانی ندارند، اما برای کاهش علائم بیماری‌هایی روانی حاد همچون اسکیزوفرنی، دو قطبی و افسردگی باعث کاهش علائم می‌شود. از جمله علائمی که با مصرف داروهای ضد روان پریشی کم می‌شود می‌توان به کاهش توهمات و هذیان‌ها مانند شنیدن صدا و یا هذیان شک و تردید، اضطراب و آشفتگی جدی، احساس تهدید، گفتار نامفهوم و تفکر ناخودآگاه، گیجی، رفتار خشونت آمیز یا تهاجمی، شیدایی و … اشاره کرد.

طول درمان داروهای ضد روان پریشی

طول درمان دارو را پزشک متناسب با نوع بیماری و شرایط بیمار مشخص می‌شود. به طور کلی اثر بخشی داروهای ضد روان‌پریشی بعد از چند هفته مصرف مشخص می‌گردد که ممکن است در برخی افراد مصرف چند هفته کافی باشد. اما در برخی بیماران همچون بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی حتی در صورت کاهش علائم بایستی که در طولانی مدت از این داروها مصرف شود.

به هرحال بهتر است پیرامون طول درمان با داروهای ضدروان‌پریشی با پزشک خود صحبت کنید.

انواع داروهای ضد روان پریشی

همانطور که اشاره کردیم داروهای ضد روان‌پریشی در دو دسته نسل اول و نسل دوم در داروخانه‌ها وجود دارد. تفاوت این دو نسل از داروهای ضد روان پریشی در میزان عوارض جانبی آن‌هاست، اما هر دو نسل عملکرد مناسبی دارد.

• داروهای ضدروان‌پريشی رايج قدیمی‌تر | آنتی سايكوتيک‌های تيپيک : به این دسته از داروهای ضدروان‌پریشی داروهای نسل اول گفته می‌شود.
•  داروهای ضدروان‌پریشی جدیدتر یا غیر رایج | آنتی سايكوتيک‌های آتيپيک : به این دسته از داروهای ضد روان‌پریشی داروهای نسل دوم گفته می‌شود.

داروهای نسل اول

داروهای ضد روان پریشی نسل اول به عنوان داروهای آرام بخش شناخته شدند، چراکه پس از اینکه بیمار این دسته از داروها را به تجویز پزشک مصرف می‌کرد، علائم بیماری شامل هذیان، توهم شنیداری، اختلال فکری و … از بین می‌رفت.

اما مصرف طولانی مدت این داروها به دلیل ساختار و عملکردی که داشت احساساتی شامل بی‌ احساسی، کاهش انگیزه و عجز در بيان احساس را نیز در بیمار ایجاد می‌کند. در ادامه به مهم‌ترین داروهای ضد روان پریشی نسل اول اشاره کرده‌ایم.

هالوپریدول

• از داروی هالوپریدول برای در بیمارانی که مبتلا به اسکیزوفرنی، اختلال تورت و تیک‌های آوایی هستند، برای کاهش علائم استفاده می شود.

• داروی هالوپریدول به صورت قرص، قطره و یا آمپول در داروخانه‌ها موجود است.
• داروی هالوپریدول دارای عوارض جانبی قابل توجهی نیز می‌باشد. برای آشنایی با عوارض و نحوه مصرف قرص هالوپریدول کلیک کنید.

پرفنازین

• داروی پرفنازین به دلیل تاثیر و عملکرد مثبت بر روی هیپوتالاموس مغز در درمان بیماری‌هایی همچون اسکیزوفرنی، اسکیزو افکتیو و اختلال دو قطبی استفاده می‌شود.
• داروی پرفنازین در اشکال قرص و آمپول وجود دارد.

تری فلوپرازین

• داروی تری فلوپرازین در بیماران مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی برای کاهش علائم سایکوز همچون هذیان و توهم استفاده می‌شود.
• این دارو در درمان اضطراب نیز کاربرد دارد.
• داروی تری فلوپرازین در اشکال قرص و آمپول در بازار موجود است.
• مصرف این دارو در طولانی مدت باعث اختلالات جدی مانند اختلال حرکتی خواهد شد.

از دیگر داروهای ضد روان پریشی نسل اول می‌توان به داروهای دروپردیول، فلوفنازین، تیوریدازین، فلوپنتیکسول، پیموزایدتری، فلوپرازین، کلرپرومازین، تیوتیکسن و پرومتازین اشاره کرد.

عوارض جانبی داروهای نسل اول

داروهای ضدروان‌پریشی نسل اول عوارض بیشتری نسبت به دارو های نسل دوم دارند. از مهم‌ترین این عوارض‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• خشکی مفاصل
• لرزه در اندام‌‌ها
• تفکر، درک و احساس آهسته و کند
• بی‌قراری
• اختلال در عملکرد جنسی
• دیسکینزی که همان کندی حرکتی و حرکات غیرارادی است
• و …

داروهای نسل دوم

پس از گذشت چند سال داروهای ضد روان پریش نسل دوم به بازار آمدند که دارای عوارض جانبی بسیار کمتری نسبت به داروهای نسل اول بودند، اما به طور کلی دارای عملکرد یکسانی هستند. در ادامه به مهم‌ترین داروهای ضدروان‌پریشی نسل دوم اشاره کرده‌ایم.

ریسپریدون

• داروی ریسپریدون از مهم‌ترین دارو‌های ضد روان پریشی نسل دوم است که برای درمان اسکیزوفرنی در بزرگسالان و بیماری اوتیسم در کودکان کاربرد دارد.
• داروی ریسپریدون در اشکال قرص و محلول خوراکی موجود است.
• کارکرد اصلی داروی ریسپریدون ایجاد تعادل روانی برای داشتن یک زندگی متعادل می‌باشد. برای آشنایی بیشتر با قرص ریسپریدون کلیک کنید.

الانزاپین

• داروی الانزاپین برای درمان و کاهش علائم در برخی اختلالات روانی شامل بیماری اسکیزوفرنی و بیماری دو قطبی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• الانزاپین تنها به شکل قرص در بازار وجود دارد.
• از داروی درمان الانزاپین می توان در کنار دیگر دارو ها برای درمان افسردگی نیز استفاده کرد. برای آشنایی بیشتر با عوارض قرص الانزاپین کلیک کنید.

آریپیپرازول

• داروی آریپیپرازول نیز از داروهای ضد روان پریش نسل دوم برای درمان و کاهش علائم در بیماری‌هایی مثل اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی نوع یک و اختلالات طیف اوتیسم استفاده می‌شود.
• داروی آریپیپرازول برای جلوگیری از تغییرات خلق و خو و ایجاد ثبات عاطفی نیز در برخی بیماران تجویز می‌گردد.

از دیگر داروهای ضد روان پریش نسل دوم می‌توان به بارنوتیل، زوتپین و کلوزاپین اشاره کرد.

عوارض نسل دوم داروها

داروهای ضد روان پریش نسل دوم نسبت به داروهای نسل اول دارای عوارض کمتری بوده، اما بی عارضه هم نیستند. از مهم‌ترین عوارض داروهای ضدسایکوز نسل دوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• خواب آلودگی و آرامش عمومی
• افزایش وزن
• اختلال عملکرد جنسی
• افزایش خطر ابتلا به دیابت
• لرزش در اندام‌ها در صورت مصرف دوز بالا
• کندی حرکتی و حرکات غیرارادی خفیف در سینه‌ها، پاها و چهره

جمع بندی درباره داروهای ضد سایکوز

در نظر داشته باشید که داروهای نسل دوم ضدروان‌پریش نسبت به داروهای نسل اول دارای عوارض جنسی، عضلانی و حرکتی کمتری است، اما افزایش وزن با دسته دوم بیشتر خواهد بود.

به طور کلی بهتر است مطابق تجویز پزشک خود با توجه به نوع و شدت بیماری از داروهای ضد سایکوز استفاده کنید و در نظر داشته باشید که این داروها به طور کلی دارای فواید بسیاری نسبت به عوارض جانبی شان هستند.

بایستی به این نکته توجه داشته باشید که بیمارانی که دارای علائم سایکوز و هذیان و توهم‌اند، علاوه بر مصرف داروهای ضد روان پریشی بایستی توسط متخصص و مشاور روان درمانی نیز شوند تا بتوانند با یادگیری مهارت‌های لازم به زندگی متعادل خود بازگردند.

شما عزیزان می‌توانید در صورتی که به پزشک خود دسترسی ندارید، در کمترین زمان و هزینه، بدون اینکه نیازی به خروج از منزل داشته باشید با برترین متخصصان کشور در ارتباط باشید.

برای دریافت مشاوره در زمینه داروهای ضد روان پریشی می‌توانید در هر زمان از روز برای مشاوره تلفنی با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو از طریق شماره 02166419012 تماس بگیرید.